اكثر شاعران بر اين باورند كه به دليل روح لطيف شاعر، يك شخصيت سياسي توانايي شعرسرايي ندارد. اما ديدگاه شاعران در باره امام خميني(ره) به گونهاي ديگر است؛ نظراتي متفاوت اما به هم نزديك./
جواد محقق نيز معتقد است: شعر امام خميني(ره)، در ادامه آثار شاعران حوزوي سروده شده و از سبك شعري عالمان ديني پيروي كرده است. عرصه شعر علماي مذهبي، مانند شاخهاي تناور از شعر فارسي سربرآورده است. اين گروه، بهترين اشعار را به ادبيات فارسي عرضه كردهاند .با اين حال، بسياري از اين شعرا ناشناخته اند.
نظر عبدالجبار كاكايي هم این است : امامخميني(ره)، داعيه شاعري نداشتند و پايبند انتشار آثارشان نبودند. علماي مشهوري چون؛ خواجه نصير طوسي، حاج ملاهادي سبزواري، علامه طباطبايي و شهيد مطهري در كنار پرداختن به علم، به سرودن شعر هم ميپرداختند. اما امام در دوران جواني با غزليات و قصايد خود، در بين طلاب شهرت داشتند. اشعاري كه ايشان در جواني سرودهاند از لحاظ زبان و تكنيك، و اشعاري كه بعد از آن سرودهاند، از لحاظ محتوايي قابل اهميتند.
رحيم زريان نيز در این باره گفت: اشعار امامخميني(ره)، متاثر از حافظ و مايههاي عرفاني اشعار اوست. غزليات و رباعيات ايشان قوي، ناب و تاثيرگذارند و مضامين عرفاني و مذهبي در اشعار ایشان وجود دارند. امامخميني(ره) قبل از آنكه به عنوان سياستمداري توانا شناخته شوند، شخصيتي صاحب نظر در فقه، فلسفه و عرفان بودند كه توانايي ایشان در شعرسرايي، پس از رحلتشان آشكار شد.
محمدعلي بهمني هم يكي از مهمترين دلايل استقبال از اشعار امام خميني(ره) را شخصيت ايشان دانست و افزود: به همين دليل، بايد با توجه به جايگاه امام، بعضي ازشعرها از ديوان ايشان حذف و استواري اشعارشان حفظ شود؛ چون بعضي از اشعار، ممكن است براي زمان كوتاهي با ارزش باشند و پس از آن اهميت خود را از دست بدهند؛ اين نكته درباره همه شاعران صدق مي كند و هرگز از ارزش ساير اشعار نمي كاهد و چه بسا باعث توجه بيشتر به قوت ساير اشعار نيز بشود. اما در كل، غزليات امام خميني(ره) از پختگي و استواري خاصي برخوردارند.
كامران شرفشاهي نيزدر اين باره اظهار داشت:اشعار امامخميني(ره)، شان ادبيات و شعر را در ديدگاه جامعه بالابرد. امام، در اوج تواضع خود را شاعر نميدانستند، اما آثار ايشان سرشار از شور عرفاني و تعاليم ديني است. در واقع، شعر مجالي براي بيان برخي از عقايد و انديشههاي امام بوده است.
سعيد بيابانكي هم با اشاره به این نکته که در زمان حيات امامخميني(ره)، كمتر كسي از شاعر بودن امام اطلاع داشت و با چاپ اولين شعر ايشان در روزنامه كيهان، خبر شعرسرايي امام منتشر شد، گفت: به دليل عجله كردن در انتشار اشعار امام، آثار ايشان بدون كارشناسي منتشر شد، در صورتيكه اگر گزيده اشعار امام منتشر شود، ارزش آن بيشتر خواهد بود.
اما صابر امامي اشعار امامخميني(ره) را متاثر از سبك عراقي دانست و گفت: ایشان با استفاده از مضامين عرفاني، به هنجارشكني، نوآوري و جسارت در شعرگويي پرداخته اند. امام ادعاي شاعري نداشتند، ولي در ادامه اسطورههاي شعر فارسي مانند؛ سعدي، حافظ و مولوي به خلق اثر پرداختند. ما در آثار امامخميني(ره)، آشكارا شاهد سنتشكني در شعر، توسط يك عالم ديني هستيم كه اين ويژگي، سرودههاي امام را ممتاز كرده است.
عباس چشامي نیز معتقد است: عرفانگرايي به سبك حافظ و گرتهبرداري از مباحث فلسفي ملاصدرا، از خصوصيات آثار ادبي امام خميني(ره) است. اين ويژگي، وابسته به درك عرفاني ايشان است. همچنين بهترين اشعار امام، در دوران ميانسالي ایشان سروده شده اند.
امير مرزبان در آخرین اظهار نظر در باره دیوان اشعار امام خمینی(ره) گفت: ذوق عرفاني و بلاغت اشعار حافظ، در ديوان شعر امامخميني(ره) نمايان است. استفاده از مضامين فلسفي و زبان كهن، از خصوصيات اشعار ايشان است. بنابراين نبايد غزليات امام را با اشعار دوره های جدید مقايسه كرد. همچنين بسياري از سرودههاي ايشان، از نظر آئيني از جايگاه خاصي برخوردارند.
مجموعه نظرات شاعرانی که دیدگاهشان را با ایبنا در میان گذاشتند، این انگیزه را ایجاد می کند که در این روزها و به یاد امام خمینی(ره) دیوان اشعارشان را مرور کنیم و از این زاویه به تماشای شخصیت ادبی ایشان نيز بنشینیم.
نظر شما